Zaćma

Zaćma, znana również jako katarakta, to jedna z najczęstszych chorób oczu, szczególnie wśród osób starszych. Jest to stan, w którym naturalna soczewka oka staje się mętna, co prowadzi do stopniowego pogarszania się wzroku. Soczewka, która normalnie jest przejrzysta i pozwala na ostre widzenie, z czasem ulega zmętnieniu, co ogranicza ilość światła docierającego do siatkówki. Zaćma rozwija się powoli, ale z biegiem czasu może prowadzić do poważnych problemów z widzeniem, a nawet ślepoty, jeśli nie zostanie odpowiednio leczona. Choć zaćma może dotknąć osoby w każdym wieku, jest szczególnie powszechna wśród seniorów, a jej występowanie często wiąże się z procesem starzenia.

Objawy zaćmy

Zaćma może początkowo przebiegać bezobjawowo, a jej symptomy rozwijają się stopniowo, w miarę postępu choroby. Do najczęstszych objawów zaćmy należą:

• Zamglone lub niewyraźne widzenie: Obraz widziany przez pacjenta staje się stopniowo mniej wyraźny, jakby był oglądany przez zaparowaną szybę.
• Zwiększona wrażliwość na światło: Osoby z zaćmą mogą odczuwać dyskomfort w jasnym świetle, szczególnie w bezpośrednim słońcu lub przy reflektorach samochodowych w nocy.
• Problemy z widzeniem w nocy: Widzenie w ciemności staje się coraz trudniejsze, co może wpływać na zdolność do prowadzenia samochodu po zmroku.
• Podwójne widzenie w jednym oku: Czasami zaćma może powodować podwójne widzenie w jednym oku.
• Zmiana barw: Kolory mogą wydawać się mniej intensywne, a widzenie może przybrać bardziej żółtawy lub brązowawy odcień.
• Częsta zmiana okularów: Osoby z zaćmą mogą zauważyć, że ich potrzeby dotyczące korekcji wzroku zmieniają się częściej niż zwykle, co może być oznaką pogarszania się choroby.

Jak wyglądają objawy zaćmy u seniorów?

U seniorów zaćma może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie, szczególnie gdy choroba osiąga zaawansowane stadium. Objawy u osób starszych mogą obejmować:

• Trudności w czytaniu i pisaniu: Zamglone widzenie utrudnia czytanie drobnego druku, co wpływa na zdolność do samodzielnego załatwiania codziennych spraw, takich jak wypełnianie dokumentów czy przeglądanie prasy.
• Problemy z rozpoznawaniem twarzy: Zaawansowana zaćma może powodować trudności w rozpoznawaniu znajomych osób, co może prowadzić do frustracji i poczucia izolacji.
• Zwiększone ryzyko upadków: Ograniczone widzenie w połączeniu z problemami z równowagą, typowymi dla osób starszych, może zwiększać ryzyko upadków i urazów.
• Pogorszenie jakości życia: Seniorzy z zaćmą mogą doświadczać spadku jakości życia, ponieważ ich niezależność i zdolność do wykonywania codziennych czynności mogą być poważnie ograniczone.

Diagnozowanie zaćmy

Wczesne wykrycie zaćmy jest kluczowe dla zapobiegania poważnym problemom z widzeniem. Diagnoza zaćmy zazwyczaj jest stawiana na podstawie kilku podstawowych badań okulistycznych:

• Badanie ostrości wzroku: Okulista ocenia, jak dobrze pacjent widzi na różnych odległościach, co pozwala na wykrycie problemów z widzeniem, charakterystycznych dla zaćmy.
• Badanie lampą szczelinową: Jest to szczegółowe badanie przedniej części oka, które umożliwia ocenę przezierności soczewki i wykrycie zmętnienia, charakterystycznego dla zaćmy.
• Badanie dna oka: Po rozszerzeniu źrenic lekarz ocenia stan siatkówki i innych struktur wewnątrz oka, co pozwala na wykluczenie innych chorób, które mogą wpływać na widzenie.
• Tonometrii: Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego jest rutynowo wykonywany, aby wykluczyć jaskrę, która czasami może współistnieć z zaćmą.

Jak można leczyć zaćmę?

Zaćma jest chorobą, którą można skutecznie leczyć, a jedyną skuteczną metodą leczenia jest zabieg chirurgiczny. Wczesne stadium zaćmy można kontrolować poprzez regularne badania i dostosowanie korekcji wzroku, jednak w miarę postępu choroby konieczna staje się interwencja chirurgiczna:

• Operacja zaćmy: Podstawowym leczeniem zaawansowanej zaćmy jest operacja, polegająca na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Zabieg ten jest jednym z najczęściej wykonywanych i najbardziej skutecznych w całej medycynie, z bardzo wysokim odsetkiem udanych wyników. Operacja jest zazwyczaj przeprowadzana ambulatoryjnie, pod znieczuleniem miejscowym, co sprawia, że pacjent szybko wraca do normalnego funkcjonowania.
• Rodzaje soczewek: Pacjentom oferuje się różne rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych, w tym soczewki jednoogniskowe (dające ostre widzenie na jedną odległość) oraz soczewki wieloogniskowe lub toryczne, które mogą korygować dodatkowe wady wzroku, takie jak astygmatyzm.
• Rehabilitacja po operacji: Po operacji pacjenci mogą przez pewien czas stosować krople do oczu w celu zapobiegania infekcjom i zmniejszenia stanu zapalnego. Pełne odzyskanie ostrości wzroku może zająć kilka tygodni, a większość pacjentów zauważa znaczną poprawę widzenia już w ciągu pierwszych dni po zabiegu.

Podsumowanie

Zaćma to powszechna choroba oczu, która dotyka miliony seniorów na całym świecie, znacząco wpływając na ich zdolność do samodzielnego funkcjonowania i jakość życia. Chociaż choroba rozwija się powoli, jej wpływ na wzrok może być poważny, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowana i leczona. Dzięki nowoczesnym technikom chirurgicznym zaćma jest w pełni uleczalna, a operacja zaćmy pozwala większości pacjentów odzyskać pełną ostrość widzenia. Regularne badania okulistyczne są kluczowe dla wczesnego wykrycia tej choroby i zapewnienia skutecznego leczenia, które pozwoli seniorom cieszyć się dobrym wzrokiem przez wiele lat.